Brussel, Europees laboratorium voor duurzaam bouwen
In 2015 implementeerde het Brussels Hoofdstedelijk Gewest alle Europese normen omtrent passief bouwen. Een kwantumsprong. Zo wordt Brussel in één klap toonaangevend wat betreft innovatie in duurzaam bouwen. Dat resulteert in een enorm reservoir aan kennis en expertise, die tal van bedrijven nu exporteren naar andere Europese landen.
“Brussel is vandaag één van de belangrijkste ‘passieve steden’ ter wereld”, verklaart Sebastian Moreno-Vacca. De architect en oprichter van architectenbureau A2M speelt een belangrijke rol in de sector. Hij is heel actief op ecobuild.brussels, het netwerk- en kennisplatform van hub.brussels, ter ondersteuning van duurzaam bouwen en renoveren in Brussel. Zo’n 200 bedrijven en een dertigtal andere partners zetten de hoofdstad in sneltempo op de kaart als ‘green city’.
Aan de oorsprong van deze evolutie lag de ambitie om de sprong te wagen ‘van niets naar passief’. Dat geeft Brussel een voorsprong van ongeveer 10 jaar op andere steden. Sinds de invoering van de EPB-regeling (Energy Performance of Buildings) in 2015 moeten alle nieuwe gebouwen of renovatie-projecten in Brussel de passieve norm volgen. De regeling geldt voor alle projecten die minstens 75% van de buitenkant van het gebouw aanpassen of verbouwen.
Emmanuel Malfeyt, coördinator van ecobuild.brussels geeft tekst en uitleg over de sprong vooruit:
Terwijl Vlaanderen en Wallonië afstevenen op een geleidelijke overgang, hebben onze architecten en aannemers zich bliksemsnel moeten aanpassen aan de nieuwe normen. Ze konden meteen full-scale concepten bouwen, in een stedelijke omgeving. Deze praktijkervaring zorgt dat de sector nu in een unieke positie zit.
Duurzaamheidskampioen Brussel
Een gebouw renoveren volgens alle nieuwe normen, hoe gaat dat in z’n werk? Of een moestuin op het dak, iemand? Emmanuel Malfeyt: “Brusselse bouwbedrijven profiteren nu van een kennisvoorsprong. “Wij streven vandaag naar een maximaal jaarlijks energieverbruik van 15 kWh/m2 voor verwarming. In Duitsland, een pionier wat betreft duurzaam bouwen, ligt de norm op 15 kWh/m2. Dat illustreert de verhoudingen.”
Om de CO2-uitstoot te verminderen, is ook de industriële sector meer en meer de principes van de circulaire economie gaan toepassen. Naast de bouw van energie-efficiënte gebouwen, was er dringend nood aan duurzame oplossingen aan de materiaalkant (= stroomopwaarts) en aan de afbraakkant (= stroomafwaarts). Via een projectoproep van be circular konden verschillende bedrijven met innovatieve ideeën rekenen op financiële steun.
De avant-garde van duurzaam en circulair bouwen in Brussel
Véronique De Wever
Oprichter SkyfarmsHet is tijd om de stad anders op te vatten, om mensen opnieuw te laten kennismaken met planten. Een andere manier van handelen en denken, die niet utopisch is.
Sebastian Moreno-Vacca
Oprichter A2MJa, een koolstofvrije toekomst is mogelijk! A2M pleit voor een veerkrachtige en flexibele architectuur die zich aanpast aan technologische en ecologische veranderingen.
Nicolas Smets
Oprichter BatiterreOndanks vele obstakels, is het recupereren en hergebruiken van bouwmaterialen de weg vooruit.
Een groene baksteen in de maag
SKYFARMS: the sky is the limit
Dit project willen we naar een ander niveau tillen!
Het idee achter Skyfarms? Meer moestuinen in de stad of op het werk. Zo’n moestuin heeft 3 grote voordelen: het is een vruchtbare bodem voor het kweken van meer ondernemersspirit, het stimuleert een aangename sfeer op de werkvloer én het vergroot het bewustzijn rond verantwoord consumeren!
Skyfarms werd opgericht door Véronique De Wever en Augustin Nourissier. Zij studeerde rechten, hij volgde een talenrichting: na een ‘Entrepreneurs’-weekend over duurzame ontwikkeling gingen ze aan de slag met hun ideeën.
Vandaag is Skyfarms in volle ontwikkeling, er wordt geïnvesteerd om verder te groeien. De start-up is winnaar van de publieksprijs op de hub.awards 2019. Ondertussen is het ondernemersduo ook actief in circlemade.brussels, het ondernemersplatform van hub.brussels dat duurzame bedrijven ondersteunt.
A2M: passief bouwen… & beyond
Duurzame, ecologische architectuur voor Brussel
A2M neemt resoluut de koppositie op de Brusselse markt voor groene gebouwen, met 19 projecten die de weg plaveien als ‘Voorbeeldgebouw van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest’. Het is dus mee de verdienste van A2M dat Brussel vandaag een wereldwijde trendsetter is in duurzaam bouwen.
Het bureauis geleid door Sebastian Moreno-Vacca, hoogleraar architectuur aan La Cambre-Horta (ULB). De architect stuurt een team aan van 25 bijzonder geïnspireerde medewerkers. A2M pleit voor een ‘flexibele architectuur’ die zich aanpast aan toekomstige nieuwe behoeften in en rond het gebouw. Daarbij houden ze rekening met functionele aanpassingen (een kantoor zou een huis kunnen worden), technologische en ecologische veranderingen.
De filosofie van het architectenbureau: bijdragen aan de klimaatdoelstellingen door het creëren van koolstofneutrale steden. En dat doet ze niet enkel in Brussel. Vandaag is A2M een internationaal gerenommeerd bureau. Het exporteert kennis en expertise naar andere Europese landen – en meer recentelijk – ook naar de Verenigde Staten.
Batiterre: bouwmaterialen opnieuw gebruiken
Ons project is duurzaam, en gericht op milieu én mens. Daarom investeren we ook in het opleiden van mensen die het moeilijk hebben op de arbeidsmarkt.
Elke bouwwerf genereert een berg afval, inclusief puin van de afbraak. Soms kan dat volledig opnieuw gebruikt worden, bijvoorbeeld als het gaat om een overschot of een foute bestelling. Maar meestal is dat niet het geval.
Batiterre ontstond uit volgende vaststelling: “Net zoals kledij kan worden hergebruikt, creëren we nu een cyclus voor het hergebruik van bouwmaterialen. Er is het ecologische aspect, maar het project komt ook tegemoet ondernemers die vaak gebrek hebben aan opslagruimte,” legt Nicolas Smets uit.
Na een jaar backpacken was de jonge manager-ingenieur op zoek naar een baan in overeenstemming met zijn persoonlijke overtuiging. Die zoektocht resulteerde in een samenwerking met Batigroup, een firma gespecialiseerd in duurzaam bouwen, en de Terre-groep, bekend om het recycleren van kledij. De perfecte combinatie. Batiterre voelt zich met zijn duurzame aanpak ondertussen perfect thuis op circlemade.brussels.
And the award goes to…
Ondernemers in de Brusselse bouwsector zien het leven steeds vaker door een groene bril. En dat loont. Hun expertise en visie is ondertussen een gegeerd exportproduct, waar ze internationaal mee in de kijker lopen. Maar liefst 4 Belgische projecten zijn geselecteerd voor een MIPIM 2020-award.
Drie genomineerden zijn projecten uit Brussel, inclusief 2 projecten uit de ecobuild.brussels-cluster:
- Het CHIREC Delta-ziekenhuis in Brussel, door Assar Architects
- Het Tivoli GreenCity-project in Brussel, door CERAU, BAM Contractors, architectesassoc e.a.
- Het Cosmopolitan-project in Brussel is in de running in de categorie ‘beste renovatie’. De presentatie door Besix Real Estate op MIPIM vindt plaats op woensdag 11 maart 2020 om 11 uur, tijdens de hub.brussels-conferentie ‘Why Brussels’. Inschrijven via deze link.
