Het Overzicht van de handel: gecoördineerde visie op het handelsweefsel van Brussel
Op 26 april ondertekenden hub.brussels en perspective.brussels een overeenkomst om hun kennis over gemeenschappelijke projecten van territoriale studies en analyses te bundelen en te optimaliseren. De eerste samenwerkingsprojecten zijn: de nieuwe editie van het Overzicht van de handel en een methode voor economische diagnose van de Zuidwijk.
Met het uitbreken van de covid-crisis werd de samenwerking tussen hub.brussels en perspective.brussels opgedreven. De twee instellingen brachten hun data samen om de Brusselse regering een realtime-monitoring van het effect van de crisis op de economische activiteit in Brussel te kunnen voorleggen.
Een week na de lancering van de Brusselse strategie voor economische transitie (Shifting Economy), wijst deze kaderovereenkomst op de ambitie van de Brusselse instellingen om hun samenwerking beter te structureren, complementaire strategische visies te ontwikkelen en te profiteren van kruisbestuiving.
Wat zeggen de stedenbouwkundige vergunningen
Sinds een aantal jaren geeft het Overzicht van de handel een analyse van de evolutie en de ruimtelijke spreiding van de handels- en hotelfuncties in het Brussels Gewest. Een nieuwe editie, opgesteld door hub.brussels en perspective.brussels – samen het regionale multidisciplinaire expertisecentrum – is nu beschikbaar en stelt ons de trends voor die in de sector zijn waargenomen, dankzij een diepgaande analyse van de stedenbouwkundige vergunningen die in 2019 zijn toegekend.
“In onze missie om de stad te plannen, is de stedelijke economie een belangrijk element”, vertelt Antoine de Borman, directeur-generaal van perspective.brussels. “Het Overzicht van de handel geeft ons de analytische elementen om de tendensen in dit domein voor het geheel van het Brussels grondgebied in kaart te brengen. Het versterken van onze samenwerking met hub.brussels laat ons toe om gedetailleerder in te spelen op de economische uitdagingen en opportuniteiten – en ze te integreren in onze reflecties over de stad van morgen.”
De analyse houdt rekening met verschillende manieren om het Brussels grondgebied te bevatten, waaronder:
- de stedelijke structuur;
- het planologisch kader (zones van het Gewestelijk Bestemmingsplan);
- de commerciële omgeving.
Cijfers spreken, de belangrijkste bevindingen
In 2019 werden 645 stedenbouwkundige vergunningen voor commerciële- of hotelfuncties afgeleverd. Een stedenbouwkundige vergunning kan nodig zijn voor kleine aanpassingen aan het gebouw (nieuw raamwerk, aanbrengen van een uithangbord, enz.) maar vooral voor wijzigingen van de commerciële oppervlakte (stijgend of dalend).
In totaal zien we een toename van 21.270 m²; commerciële- (10.899 m²) en hoteloppervlaktes (10.371 m²) samen.
Verder blijkt uit de nieuwe editie dat zich in het commerciële domein een groeiende tendens aftekent in de richting van grootschalige projecten met handelszaken buiten de commerciële kernen. Voorbeelden hiervan zijn het administratief centrum van Pacheco, de verbouwing van voormalige pakhuizen in de buurt van de site van Tour & Taxis en de ontwikkeling van een nieuw retailpark in Evere, in de buurt van de Reyerswijk.
Bovendien kunnen aan de hand van een analyse van de stedenbouwkundige vergunningen, trends voor herbestemming in kaart worden gebracht. Uit de cijfers voor 2019 blijkt dat de toename van ruimte voor commerciële en hotelfuncties vaak ten goede komt aan het ombouwen van pakhuizen en werkplaatsen tot grote commerciële ruimtes. Omgekeerd is het zo dat wanneer deze gebieden afnemen, dit voornamelijk ten goede komt aan de huisvesting.
Een nieuwe methode voor economische diagnose
Om tegemoet te komen aan de ambities op gebied van stadsvernieuwing is in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en vooral nu, na de pandemie, het doel een economische stimulans te ontwikkelen die specifiek gericht is op commerciële wijken. De ontwikkeling van aangepaste tools maakt het mogelijk de economische identiteit van het grondgebied te begrijpen via een uitgebreid economisch diagnoseproces.
“Dit analyse-instrument, ontwikkeld door hub.brussels, is een mooi voorbeeld van de bundeling van onze respectieve sterke punten en competenties. Het zal het mogelijk maken om de kennis en de praktijk van hub.brussels op economisch en commercieel vlak te integreren in de territoriale ontwikkelingsprojecten van perspective.brussels”, zegt Isabelle Grippa, CEO van hub.brussels. “Eenmaal getest en geëvalueerd, zou deze methode beschikbaar kunnen zijn voor alle stadsvernieuwingsprogramma’s in het Brussels Gewest.”
Deze nieuwe methode zal, onder andere het volgende mogelijk maken:
- een beter begrip van de economische dynamiek van een wijk, inclusief de elementen die economisch wel kunnen worden gevaloriseerd maar zelden in aanmerking worden genomen, zoals informele economie, vaardigheden van de bevolking, spontane solidariteit;
- mobiliseren en structureren van lokale economische actoren om een economisch ontwikkelingsproject op te zetten dat hand in hand gaat met het revitaliseringsproject;
- een visie en strategie voor economische ontwikkeling uitwerken op basis van overleg en waarbij het denken van de plaatselijke bevolking en het bedrijfsleven worden geïntegreerd.
In uitvoering van de Gewestelijke Strategie voor Economische Transitie (GSET) zal de ontwikkeling van deze diagnosemethode vanaf dit jaar scharnieren met de uitwerking van het stadsvernieuwingscontract rond het Zuidstation (CRU 7), een bijzonder strategische zone voor het Brussels Gewest.
Een beknopte versie van het Overzicht van de handel is ook beschikbaar op analytics.brussels, ons platform dat de economische gegevens weergeeft.
